Aç?k Bilim Podcast

Politik konularda fikir değiştirme ya da değiştirmemenin altında yatan dinamikleri Psikiyatrist Dr. İlker KÜÇÜKPARLAK ile konuştuk. Nöroblog Podcast’in 2. bölümünde ele aldığımız politik kararların sosyal psikolojik yönleri nelerdir? Karar verirken birey olarak karar vermek ile topluluğa/norma uymak arasında nasıl tercihte bulunuyoruz? Bir tartışmada ne yaparsak karşıdaki fikir değiştirmeye daha açık olurken hangi durumlarda insanları benimsediği fikre iyice sarılmaya itiyoruz? Bu ve benzeri sorulara yanıtlar aradığımız programımızın referandum öncesi alevlenen tartışmaları anlamakta yararı olması dileğiyle... Keyifli dinlemeler...

Şogunların dinlenmesini salık verdiği, Japon ekonomisinin candamarı podcast Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, öykücü ve yazar Halil Babilli'yi konuk etti. En uzun canlı yayın rekoru da bu programda kırıldı (102 dk.). Cumartesi gecelerini Muhabbet Teorisi ile renklendirdik. Neler konuşuldu: Avustralya'da havalar nasıl? Japonların bilime olan ilgisi ve batı ile olan ilişkileri Bilimsel Yönetim VS Toplam Kalite Yönetimi Din ile bilimsel araştırma geleneği bağlantılı mıdır? Geleneksellik illüzyonu Yapay zekanın ekonomiye etkisi İnsan işgücü ve nüfusu etkilenir mi? Hümanizm nereye kadar dayanır? Bu düzen yerleşik mi? Bozulur mu? Transhümanizm? Üçüncü dalga: Atıklar savaş nedeni olur mu?   Kapak resmi: Minamoto Yoritomo, Wikimedia Commons

Yapay zeka bizi gereksizleştirecek mi? Oxford Üniversitesi'nde 2013 yılında yapılan bir araştırmada mevcut istihdamın %50'sinin önümüzdeki 20 yıl sonunda robotlar, yazılımlar; kısacası yapay zeka tarafından üstlenileceği öngörülüyordu. Bu kehanet doğrulanacak mı, bu sürecin neresindeyiz? Peki bu nasıl oluyor? Makineler öğrenme konusunda insanlardan üstün olabilirler mi? Hasta olsanız makinelere mi yoksa insanlara mı güvenirsiniz? Sapiens'in yazarı Harari'nin öngörüleri ve Elon Musk'ın yeni "çılgın" projesi Neuralink. Bu konuları çalışmalarını CERN'de sürdüren Fizikçi Arif Bayırlı ile konuştuk. Keyifli dinlemeler...

2000 dil konuşulan Papua Yeni Ginelilerin bile dilini anladığı Podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin 26. Bölümünde "Kendi kendine dil geliştiren  yapay zeka ajanları" hakkında konuştuk. Serdar Kuzuloğlu'nun paylaşımıyla haberimiz olan şu çalışmayı temel alarak aşağıdaki konulardan bahsettik: Çalışmada ne oldu? Ne yapıldı? YZ ajanları dil geliştirdi mi? Gerçekten söylenilen anlamda anlaşılabilir mi? Yoksa biz mi anlam yüklüyoruz? Dillerin kökeni ne? Renk algısı ile dil arasında bağlantı var mı? Çerçeveleme etkisi, kayıptan kaçınma... Yayın sırasında bahsini ettiğimiz bağlantılar: Çalışmaya ait görüntüler (Youtube) Mavi renk tanımlanmadan önce... (Bilimfili) Giriş şarkısı: Emir Şamur, Saçma Sapan  

Şimdilik robotları, istediğimiz seviyede karmaşık davranışlar sergileyemeyen aptal otomatlar olarak görüyoruz, ama otistik çocuklar bizimle hemfikir değil! Otistik hastalarda işlevlerini yerine getiremeyen ayna nöronlarından yola çıkarak, otizm tedavisinde en basit robotların bile nasıl olup da yetkin eğitmenler kadar faydalı olabildiklerini anlamaya çalışacağız... Yazının devamı için: http://www.acikbilim.com/2012/01/dosyalar/terapist-robotlar.html  

Bazı insanlar neden gerçekleri kabul etmezler? Politik bağnazlığın sebebi nedir? Sinirbilim bize politika hakkında neler söylüyor? NöroBlog Podcast'in ikinci bölümünde ilginç bir beyin görüntüleme çalışması üzerinden sinirbilimin politik düşüncelerimiz hakkında neler söylediğini konuştuk.

Foton kadar hızlı, mavi kadar mavi, boyut gibi boyut sahibi program Muhabbet Teorisi'nde bu hafta demirbaşlar (Tevfik Uyar & Kaan Öztürk) ve konuk olarak da Cüneyt Özdaş vardı. ABD'de yaşayan, görüntü üretme, 3 boyutlu render konularında uzman olan Yalansavar yazarı Cüneyt, bizim ve dinleyicilerimizin sorularını yanıtladı. Neler konuştuk? 3 boyutlu görsel üretme Bir filmin arka planında kimler çalışıyor? 3 boyutlu sanal gerçeklik nasıl üretiliyor? Sanat mı? Mühendislik mi? Yoksa ikisi de mi? Hollywood'da fizikçilere yer var mı mesela? Korsan yazılım sorunları VR neden mide bulandırıyor? Keyifli programı aşağıdaki oynatıcı aracılığıyla dinleyebilir ya da iTunes kanalımızdan ulaşabilirsiniz. DUYURU: Muhabbet Teorisi olarak artık Açık Bilim Podcast Kanalı altında yayımlanacak! (Daha doğrusu kanal adımız değişti)  

Bir sonraki büyük bilimsel atilim hangi alanda olacak? Pekcok bilim insanı, sinirbilimin bu konuda rakiplerinden avantajlı olduğu görüşünde birleşiyor. Beynin karmaşiklığının çözülmesinden sürücüsüz arabalara kadar geniş bir alanda her gün ilginç gelişmelere tanik oldugumuz bu çağda, NöroBlog podcastte her hafta konunun uzmanlarıyla güncel sinirbilim gelişmelerini tartışıyoruz. Bu bölümde Onur Arpat ve Taner Yılmaz, genel olarak nöroblog podcast'ten ve sinirbilimin çağımızdaki yerinden bahsediyorlar.

Hiç son zamanlarda büyük bir mağazanın oyuncak reyonunu gezdiniz mi? Ben uzun zamandır gezmemiştim, ta ki bundan birkaç ay önce biri kız biri erkek olan yeğenlerime hediye almaya gidene kadar. Amacım, her ikisine de içlerindeki bilim merakını körükleyecek yaratıcı birer hediye almaktı. Erkek yeğenime hediye almak birkaç dakikamı aldı. Her ne kadar çeşit çeşit deney setleri, Lego ve benzeri mekanik oyuncaklar,  küçük elektrikli cihazlar, mekanik düzenekler, süper kahramanlar ve uzay temalı oyun setleri arasında seçim yapmak epey zor olsa da hoşuna gideceğini düşündüğüm bir hediye seçtim. Kız yeğenime benzer bir hediye almak için kız oyuncakları reyonuna gittiğimde ise tam bir hayal kırıklığına uğradım. Pembe renge bulanmış ve simlerle bezeli reyonda, Disney prenseslerine ilişkin bebeklerin, prenses kıyafetlerinin, makyaj ve manikür setlerinin ve hatta üzerinde disney prensenlerinden birinin resmi olan oyuncak kredi kartlarının arasında kız çocuklarını bilimle tanıştıracak, onları düşünmeye sevk edecek bir t

İnsanlık bir anda ortadan kalksa dahi yabani (vahşi değil) hayvanlarca dinlenmeye devam edecek olan podcast yayını Muhabbet Teorisi'de bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, bizden sonrasını konuştular. İnsanlar ortadan kalkarsa... Evcil hayvanlara neler olacak? Peki inşa ettiğimiz binalara? Köprüler, santraller, yangınlar, "perkolasyon"... Verilerimizi nasıl saklarız? Mirasımız kime? Dileyenler yayınımızı youtube'dan dinleyebilirler.

Hemen her gezegenin dağında, taşında, toprağında çınlayan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin "terraformingli" yeni bölümünden sizlere merhaba. Tevfik ile Kaan'ın uzaya yayılan sohbetinde bu hafta şunlar konuşuldu: Ziyaretçiler dizisi, uzaylılarla diyalog kuran yazarlar Mars'a magnetosfer yapılamaz; ama güneş rüzgarı savılabilir. Mars'a nasıl atmosfer yapacağız? Bu insanlar nereye ..? Programımıza youtube'dan da erişebilir, youtube kanalına abone olabilirsiniz.

Bir saatlik değil, bir ömürlük bilim yayını Muhabbet Teorisi'nin bu bölümünde konumuz ötanaziydi. Ötanaziyi Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuk olarak Almanya'da mukim hekim Onur Arpat tartıştılar. Güzel ölüm, ölme hakkı, öldürmeme bencilliği gibi pek çok konuda uzun uzadıya tartışırken, hoş olmayan cümleler sarfettilerse affola; zira epey çetrefilli konular. Ancak programdan çıkan anafikir şu ki: Ölümü konuşabilmemiz gerekiyor. Konuşabilelim ki, onu kabullenip, varsa şimdiden almamız gereken bir takım kararlar, o kararları alabilelim. Youtube kaydını da şuraya koyalım: https://www.youtube.com/watch?v=_i_-QS_i7L8  

Bal yemeden de anlayabileceğiniz, engizisyon karşıtı podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kopernik'in doğumgününü kutladık ve Güneş merkezli evren ve o dönemle ilgili bazı mitlere değindik. Karatay ve bal üreticileri arasındaki atışma (Kanser-Şeker İlişkisi) Çevre ve ekonomi arasındaki çelişki nedir? Kopernik zındık mıydı? Ya Bruno? (Ahahaha!) Bruno neden yakıldı? Teknolojide nostalji, teknolojik yenilik... Dalga boyu ve anten boyu ilişkisi Retinotopi Yayınımızı iTunes dizininden bulabilir, podcast app'lerinde adıyla tarayabilirsiniz.   https://www.youtube.com/watch?v=yDbpXPXr6EM    

68. bölümüyle bilgisayarlarınıza sığmayan, işbu nedenle de BIG DATA konusu haline gelen programımızın bu haftaki konusu BÜYÜK VERİ ve MAKİNE ÖĞRENMESİ idi.  Bu hafta ev stüdyolarımızda Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuğumuz olarak da Sabancı Üniversitesi'nden İlker Birbil vardı. Bilgisayar ezberliyor mu? Öğreniyor mu? Yapay öğrenme nedir? Büyük veri ne kadar büyük? Tanımı nedir? Yapay öğrenmede esneklik nasıl sağlanıyor? Zeka patlaması olursa? İnsanlık tehlikede mi? Şimdiden takmaya gerek yok mu?   Keyifli dinlemeler... https://www.youtube.com/watch?v=C2Xr4g_VNZw  

Yapay ya da doğal, pek bi terbiyeli, efendi podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Tevfik Uyar'ın İTÜ Vakfı dergisi'nin 75. sayısında kaleme aldığı "Ya Yapay Ahlâk" yazısını konu alan bölümde şunlara değinildi: Ahlâk nedir? İnsan ürünü mü? Hayvanlarda da var mı? Ölçülebilir mi? Philippa Foot ve Peter Singer'ın beyin yakan soruları Yapay zekaya güvenebilir miyiz? Atların başına gelen insanın başına gelir mi? Dileyenler yukarıdan Mp3 kaydını, dileyenler ise aşağıdan Youtube kaydını dinleyebilir: https://www.youtube.com/watch?v=DOwrq3y8X3s  

Düz ya da yuvarlak, dünyanın en sempatik "bilim, felsefe, muhabbet filan" podcasti olan Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve çok uzun bir aradan sonra Ömer Cansızoğlu vardı. Şu sıralar hemen her yerde gördüğünüz yeni saçmalığın bir tahlilini yaptık bu programda. Öncesinde biraz da intihalden ve internette yayın haklarından bahsettik. Keyifli bir sohbet oldu! Dileyenler Youtube kanalından (aşağıda), dileyenler MP3 olarak dinleyebilirler: https://www.youtube.com/watch?v=mXy-Q8aoVu8  

"İkinci internet canlı yayın denememiz daha 'deneyimli' olmamızdan dolayı iyi geçti... Artık 40 yıllık radyocular gibi takılmaya başlayabiliriz!" - Sir Isaac Newton, Principia Bilişsel çelişkilere kurban gitmeyen, tutarlılık abidesi Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kaan Öztürk ve Tevfik Uyar vardı. Nelerden bahsetmediler ki? Bilişsel tutarlılık Bumerang Etkisi Yankı Odası Taahhüt Etkisi Teyit Yanılgısı Ve bunların Türkiye gündemindeki karşılıkları... Dinleyici katılımıyla birlikte son derece yoğun geçen programın kaydına Youtube'dan da ulaşabilirsiniz. (Teknik bir hatadan ötürü sürekli Tevfik Uyar görüntüsü görmenizden ötürü özür dileriz!) https://youtu.be/5MIJhkCeM4Y  

Yıllar sonra yeniden, tıpkı eski günlerdeki gibi, canlı yayınla çekildiği an evlerinize, odalarınıza, kulaklarınıza dolan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı bugün... Youtube üzerinden canlı yayınla oldukça interaktif bir program gerçekleşti üstelik. MEB'in yeni biyoloji müfredatından evrimi çıkarma girişimi üzerine yaptığımız programda şunları konuştuk: Hipotez nedir, Teori nedir, Yasa nedir? Tümden gelemedik, tüme varamadık (uzun uzadıya...) Dinleyicilerimizin de katkısıyla harika bir program oldu. Standart MP3 dosyasına yukarıdan, iTunes'tan veya bilimum Podcast araçlarından ulaşabilirsiniz. Dileyenler için aşağıda Youtube kaydımız var: https://www.youtube.com/watch?v=QMRW95NJnRc Herkese sevgiler...

İskandinavların bir ara en sık dinlediği program olma potansiyeli taşıyan ama şimdilik Fincesi olmadığı için o günü bekleyen canavar podcast Muhabbet Teorisi, bu hafta Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın sohbetine sahne oldu. Finlandiya'da yaşayan Sinirbilimci Dr. Çağrı Yalgın'ı Açık Bilim'den, oradan değilse de 10. bölümden tanırsınız... Kendisi Finlandiya hakkında bir kitap yazmayı planlıyor. Biz de bu kitabın içeriğinden bahsettik. Bu bölüm konuşulanlar: Hava nasıl Finlandiya'da? Finlandiya'nın kooperatif mucizesi "Dayımız yok ama kooperatifimiz var" minvalinde özlü bir söz... Finlandiya'da bir zengin dili olarak İsveççe. İyi seyirler...

Evrendeki tüm bakterilerin bir gün evrimleşerek dinlemeyi hâyâl ettiği podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar'ın konuğu Betül Kacar oldu. Harvard Üniversitesi, NASA ve Japonya'da "Hayatın Kökleri" Enstitüsünde görevlerini sürdüren Astrobiyolog Dr. Betül Kacar'la çok keyifli bir muhabbet gerçekleştirdik. Dünya'nın geçmişi bir kasetse, bu kasedi geri başa sarsak, aynı hayat ortaya çıkar mı? Astrobiyologlar neler yapıyorlar? NASA'nın referans aldığı canlılık tanımı ve bir düşünce deneyi Bilim insanı jargonu: "Düşünmek .VS . İnanmak" Tutku, tutku, tutku... En kısa zamanda yeni bir programda görüşmek dileğiyle...   Yayında bahsini ettiğimiz karikatürlerden biri :)