Aç?k Bilim Podcast

Son yıllarda yaşlanma ve yaşlılığa bağlı hastalıklar ile ilgili araştırmalara yapılan yatırımlar ciddi bir artış gösteriyor. Bu yayınımızda; Telomer nedir? Telomerle yaşlılık arasındaki ilişki nedir? Yaşlılığa bağlı hastalıklarla telomer arasındaki ilişki nedir? Telomerleri uzatarak yaşam süresini uzatmak mümkün mü? Telomerleri uzatmak zararlı mıdır? bunlara bağlı olarak son dönemde yapılan deneyleri ve ortaya çıkan spekülasyonları konuştuk.

Bu hafta Muhabbet Teorisi'nde C.Karatay ve S.Yalçın iddialarını rasyonel zemine çekmeye gayret ettik. Korku tüccarlığı tamam, ama kaygıların hiç mi karşılığı yok? Şekere dayalı tüketimin tehditleri neler? Tıpta etik dışı uygulamalar. Şirketler elbette masum değil! Glukoz ve Frutoz arasındaki farklar... Düşünerek karar verenlerin programı Muhabbet Teorisi için iyi dinlemeler!

Antik Yunan'dan günümüze kadar uzanan bilimsel yöntemin tarihi, bir bütün olarak bilim ve teknolojinin gelişiminin temelini oluşturur. Kabul edilen yöntem ne olursa olsun, bilimsel yöntem uzun ve kadim bir tarihe dayanıyor ve insanlık tarihindeki en büyük zihinlerin bazıları da buna katkıda bulunmuştur. Evet, devlerin omuzlarında yükseliyoruz.

İnsan ve yalnızca yaklaşık %2'lik genom farkı bulunan şempanzelerin ve bonoboların son ortak atası, 7 milyon yıldan biraz daha uzun bir süre önce yaşadı. Bu noktadan itibaren çok hücreli canlılar, hayvanlar, omurgalılar, memeliler, apeler diye büyükten küçüğe sıralayabileceğimiz canlı sürekliliğin genetik ve moleküler mirasları, gradüel biçimde evrimsel niteliklerini biriktirerek modern insanları oluştururken, bir taraftan da bu değişimlerin sonucu olan başka bir takım değişimlere de uğradık. İnsana özgü ne var diye sorduk? Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını konuştuk.

Dört bölümlük bir bilimkurgu serüveninden sonra bol konulu bir bölümle yeniden sahaya döndük. Bu hafta Muhabbet Teorisinde şunları konuştuk: Mutant kerevit kendi başına ürüyor... Ağustos böceklerinin sessiz dansı devam ediyor... Akademik Tez tüccarlığı ya da "sen doktora yapma ulan ayı!" Giderek yaygınlaşan komplo teorileri... Neler oluyor bizeeee? Bize neler oluyoooor... Keyifli dinlemeler!

94.2 Açık Radyo'da yaptığımız "NöroBlog: Beyninizden Geçen Her Şey" programında rüyalardan konuştuk. Bölümle ilgili detaylar için: http://noroblog.net/2019/02/06/noroblog-94-9-acik-radyo-3-bolum-ruya/ Keyifli Dinlemeler...

Bilimkurgu serimizin son bölümünde yerli bilimkurgunun ayaklı tarihi, Türk bilimkurgusunun var olma macerasının yakından şahidi sevgili Bülent Akkoç ağabeyimiz konuk oldu. Bölüm boyunca yerli bilimkurgu serüvenimizin üzerinden geçtik, kimi anınılarıyla Bülent ağabey bizleri güldürdü. Keyifli bir programla bilimkurgu serimizi tamamlamış olduk.

Bilimkurgu serimizin üçüncü programında Bilimkurgu Kulübü'nün kurucusu İsmail Yamanol konuğumuzdu. Bilim üretimi ve bilimkurgu edebiyatı arasındaki ilişkiye yoğunlaştığımız bu programda yazma ve okuma kültürü üzerine kelam ettik. Dolu dolu bir sohbet oldu. 11 Şubat'ta Dome İstanbul'da "Bülent Akkoç" konuğumuz olacak. Tüm dinleyenlerimizi bekleriz.  

Bilim kurgu serimizin ikinci bölümünde bir yazarın gerçekçi bir kurgu ortaya koyması için mutlaka dikkate alması gereken teknoloji-fizyoloji-sosyoloji ve çevre arasındaki ilişkiyi konuştuk ve örneklendirmeye çalıştık. Çarpıcı sorular şöyle: Ursula K. Le Guin'in ardından... Tombalada neden 6 ve 9'u ayırt etmek için alttan çizgi kullanırız? Ve bunun konumuzla ilgisi nedir? Bugünkü oturma gruplarının binlerce yıl önce alet yapan atalarımızın oturduğu taşla ilgisi nedir? Teknoloji evrilir mi? Evrim nedir? Devrim nedir? Memetik evrim! Kültürde de yararsız olmasına rağmen süren 'organlar' var mı?

Bu hafta Muhabbet Teorisinde Bilim Kurgu üzerine konuştuk. Yaklaşık 4 hafta sürecek serinin ilk yayınında: 'Bilim Kurgu nedir?, 'Bilim Kurgunun sınırları nelerdir ve ne zaman fantazyaya girer?' şeklindeki sorulara yanıt vermeye çalıştık. Keyifli Dinlemeler!

Muhabbet Teorisi 100 yaşında! Her ne kadar sayıların özel bir anlamı olduğunu düşünmesek de maksat hep birlikte muhabbet olsun dedik, bu yayınımızı eş,dost ve dinleyicilerimizle birlikte gerçekleştirdik. Bildiğiniz üzere Açık Bilim Podcast kanalı, 2011 yılı Kasım ayında yayın hayatına başlayan Açık Bilim Dergisi'nin ve Açık Bilim Radyo Programı'nın mirası üzerine kurulmuştur. 2015 yılında Açık Bilim Dergisi yayın hayatına son vermiş ancak Türkiye'nin bilim konulu en eski podcast yayını Muhabbet Teorisi (eski Açık Bilim Radyo Programı) sevenleriyle bu kanal üzerinden podcast olarak buluşmaya devam etmiştir. Nice 100. programlara!

“ALO kelimesi nereden geliyor?” diye merak edip interneti araştıracak olursanız bazı Türkçe kaynaklarda, Alexander Graham Bell’in sevgilisi “Alessandra Lolita Oswaldo” adının baş harflerinden kaynaklandığı yönünde yanlış bir iddiaya rastlarsınız. Sunay Akın da dahil olmak üzere, bir takım yazarlar bu hikayeye itibar edip gerçekmiş gibi anlatınca, Alessandra Lolita Oswaldo isimli hayali kadın, sadece Türkçe konuşanların inançlarında yaşattığı bir tarihi kişilik haline geldi. Zaten bu ismi Google'da aratırsanız Türkçe sayfalar dışında bir yerde bulamazsınız. Esasında oldukça mutlu bir evliliğe sahip olan Bell ve eşi, uydurulan bu hikayeyi görse muhtemelen çok üzülürdü. Graham Bell’in gerçek aşk hayatı ise şöyle: 1876’da telefonun patentini aldığında bekârdı ve 1877 yılında Bell Telephone Company adlı şirketini kurar kurmaz yıllardır ilişkilerinin sürdüğü ancak Bell’in şirket için paraya ihtiyacı olması sebebiyle bir süredir evlenmeyi ertelediği Mabel Hubbard ile dünya evine girdi. Alexander’ın Mabel’e düğün

100. programımıza bir kala Dome'da gerçekleştirdiğimiz canlı etkinlikte maalesef teknik bazı problemlerden ötürü sesler epey problemli oldu. Temizleyebildiğimiz kadar temizledik, budadığımız kadar budadık... En azından dinlenebilir bir hale getirmeye çalıştık (Fatih Turgel'e teşekkürler). Tüm dinleyenlerimizden çok özür dileriz. Konumuz: Yaz Saati uygulaması gerçekten de gerekli mi?

Kayıtlarını 2017'nin son haftasında yaptığımız 98. bölümümüzü, 2018'in ilk bölümü olarak Podcast dizinimize bu hafta ekliyoruz. Konuğumuz Halil Babilli'ydi ve kendisiyle "son gerçeklik çağını" konuştuk. Dolu dolu bir program oldu. Günümüzde gerçeklik algısı... Niçin veriler değil de, "kişisel kanı" öne geçiyor? "Ne düşünürsek o" mu? Gerçeğin "manipülatörü" kimler? Görsel olarak bile yanıltılabileceğimiz günler geliyor... Bilgi silsilesi ve itibar silsilesi "Gerçeklik Teyit Hizmeti" olabilir mi? Filtreler sağlıklı çalışır mı? Bu hizmet kabiliyetlerimizi azaltır mı? Eşitlik höristiği. Herkese sağlıklı, mutlu ve huzurlu yıllar dileriz.    

Her geçen gün yeni bir sözdebilimin ortaya çıktığı, şarlatanların kanal kanal gezdiği, ne idüğü belirsiz iddiaların popülerlik kazandığı günlerden geçiyoruz. Bu eğilimin ardında belki de ülkemizdeki bir takım siyasi ve ekonomik belirsizliklerin etkisi vardır. Maalesef insanlar iyi şeyler duymaya ya da dertlerini "kısayoldan" halletmeye ihtiyaçları olduklarında, bu tür palavralara daha çok prim veriyorlar. Birileri her şeyi nefesle, titreşimlerle, ne idüğü belirsiz enerjilerle açıklayadursun; gelin biz bilim ne söylüyor ona bakalım. Mesela... Gerçekten de olumsuz duygular "evrene kötü enerji yaymamıza mı" neden oluyor? Elbette mesele "kötü enerji" değil. Ancak olumsuz duygular, beynimizin çalışma şeklini ve dolayısıyla da dünyayı algılama biçimimizi ciddi derecede değiştirir. Bu olumsuz duygulardan başlıcası strestir. Stres, herhangi bir tehdit varlığı altında tetiklenen bir dizi sinirsel yanıttır aslında. Kendinizi bir aslan saldırısı tehdidi altındaki bir ceylan olarak düşünün. Artık ne önünüzdeki otun

2017'nin son Muhabbet Teorisi'nden sizlere merhaba! Bugün yıl içerisindeki önemli haberleri ele aldık. Bir de konuğumuz vardı: Işıl Arıcan! Onunla birlikte her birimizin seçtiği haberler üzerinden geçtik, konular hakkında bir takım bilgiler de aktarmaya çalıştık. Kübra Karacan da Twitter'dan destek verdi. Sıradaki bölüm Halil Babilli'nin konuk olduğu "Son Gerçeklik Çağı" olacak! (Çekimleri çoktan yapıldı biliyorsunuz). Yayın boyunca paylaştığımız bağlantılar şu tweet zincirinde: https://twitter.com/AcikBilim/status/946078362807791616 Hepinize harika, mutlu, güzel bir yıl diliyoruz.  

NöroBlog Podcast'in 11. bölümünde "kişilik" konusunu tartıştık. Kişilik nedir? Kişiliğimiz hangi kriterlere göre tanımlanabilir? Kişilik testlerine güvenebilir miyiz? Siyasilerin açıklamaları üzerinden kişiliklerine dair hangi bilgileri elde edebiliriz? Kişilik bozuklukları tedavi edilebilir mi? Herkese keyifli dinlemeler...

Safsatalarla geçen bir haftanın sonunda "hiçbir konu bulma sıkıntısı" yaşamadık... Öyle ki, konuşacağımız her şeyi programa sığdıramadık bile. Nefes terapisi nedir? Allah allah... Kontesi gece yarısı kim sevdi? Canan Karatay'ın iddiaları... Alüminyum ve Alzheimer ilişkili mi? Veriler kraldır! Tevfik Uyar'ın bir ses problemi vardı; bir süre sonra halloluyor (mikrofon değişikliği). Dinleyicilerimizden özür dileriz.

Bugün değerli bilim insanı Carl Sagan'ın ölüm yıl dönümü olduğundan, 2012 yılında Açık Bilim olarak seslendirdiğimiz "Soluk Mavi Nokta" videosunun ses kaydını yayınlıyoruz. Seslendiren: Tevfik Uyar, Düzenleyen: Işıl Arıcan. Rahat uyu Carl Sagan... Orijinal yazı: http://www.acikbilim.com/2012/02/video-gorsel/soluk-mavi-nokta.html

10 Aralık 2017 tarihli Dome canlı yayınımızda paranormal serimizin sonuncu programını gerçekleştirdik. Artık ayaklarımızı yere basma vakti geldi... Haber turu: İki yeni "genç" galaksi kuramları değiştiriyor... Crispr-Cas9 ile yeni gelişmeler... Mars'ın atmosferinin kaçma nedeni manyetosfer olmayabilir. Havada durma, psikokinezi... Köken olarak ne zamana dayanıyor? Cisimleri uçurduğunu iddia edenlerin numaraları. Israrla bayinizden isteyin.