Aç?k Bilim Podcast

#MuhabbetTeorisi bu bölümü canlı yayınla Dome sponsorluğunda gerçekleşti. Yeni bölümde şunları konuştuk: Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi Ceren Damar sadece işini yaptığı için öğrencisi tarafından öldürüldü. Çarpık düzen ve çarpık zihniyet: Sebebi ne? İnsan kaynaklarında kuantum zırvaları Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kay

https://www.youtube.com/watch?v=SeVze2wXgaA Haberler: ABD’li araştırmacılar otizmli insanlardan alınan sinir hücrelerinin normal insanlara göre daha fazla büyüdüğü ve bağlantı oluşturduğunu keşfettiler. Otizmin sebebinin erken beyin gelişiminde anormal gelişme gösteren bu hücreler olduğu sanılıyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/nerve-cells-people-autism-grow-unusually-big-and-fast?tgt=nr 17 Haziran’da meydana gelen 200 milyon ışık yılı uzaklıktaki aşırı parlak patlamadan elde edilen X ışınları ve radyo dalgaları analiz edildi. Verileri birleştiren araştırmacılar, bir yıldızın karadelik ya da nötron yıldızı oluşturmak üzere çöktüğü anı net olarak keşfetmiş olabileceklerini duyurdular. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190110184740.htm İtalyan mühendisler deniz suyundan içme suyu elde etmede kullanılabilecek ucuz bir cihaz icat ettiler. Güneş enerjisiyle çalışan cihaz, güneş alan metrekare başına günde 20 litre içme suyu üretiyor. Kaynak: https://www.sciencedail

Bu hafta hem Isaac Newton'un hem de Isaac Asimov'un doğum hafta olması münasebetiyle iki Isaac'ten bahsedelim istedik ama bir Isaac bir programa ancak sığdı :) - Newton nasıl biriydi? Fiziğe ve matematiğe katkıları neler? - Türev, integral nedir? Yenir mi? - Newton ve kavgaları üzerine Keyifli Dinlemeler... _________________________________________________________________ Bu yayınımızı Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik. Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.patreon.com/acikbilim Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır): Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, C

Haberler: Bu yayınımızda sizlerle 2018’in en önemli 10 bilim olayını paylaşıyoruz. Genetiği değiştirilmiş ilk bebekler Çin’de, Kasım ayında dünyaya geldi! İkiz kız bebeklere babanın taşıdığı HIV virüsünün geçmemesi için CRISPR yöntemiyle müdahale eden doktor Jiankui, çalışmasını yayımlamadı. Bebek sahibi olan çift ise basına demeç vermeyi reddetti. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/gene-edited-babies-top-science-stories-2018-yir Temmuz ayında yakın komşumuz Mars’ta 20 kilometre ene sahip bir yeraltı gölü keşfedildi. Güney Kutbundaki bir buzun 1.5 km altında yer alan göl, kızıl gezegenin kalıcı su kaynaklarına sahip olduğunun önemli bir kanıtı. Bu da bir zamanlar Mars’ta yaşam filizlenmiş olabileceği yönündeki beklentileri güçlendiriyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/mars-water-ice-lake-top-science-stories-2018-yir İki hemcinsin çiftleşmesiyle üreyen ilk fareler Ekim ayında Çin’de dünyaya geldi. Gen değiştirme ve kök hücre teknolojisi kullanılarak uygulanan yöntem büyük öl

Beyni anlama yolunda büyük adımlar atmış olsak da hâlâ çözülemeyen büyük sırlar var. Az bilginin tehlikeli olabileceği söylenir; beyinle ilgili efsanelerin artmasına sebep olan da bu galeyan ve bilgisizlik ortamıdır. Beyin efsaneleri ifadesiyle, beyin ve beyinle ilgili, bazılarının gerçekliği toplumun geniş kesimleri tarafından sorgulanmadan kabul edilerek gündelik konuşmalara yerleşmiş hikâyelerden ve yanlış kanılardan söz ediyoruz. Etrafta çok sayıda yanlış kavram uçuşurken gerçek nörobilimi beyin mitolojisinden ya da bir bilim blog yazarının dediği gibi nöro-abartılar, nöro-anlamsızlıklar, nöro-palavra ya da nöro-saçmalık olarak bilinen nöro-zırvalardan ayırt etmek gittikçe zorlaşıyor. Nöro-liderlikten tutun da, nöro-kuantuma kadar aklınıza gelebilecek her faaliyetin önüne “nöro” önekini getirerek beyin bilimi modasını sermayeye dönüştürmeye çalışanlar, kişisel gelişim propagandalarının kafa karıştırıcı bir karışımını yayıyor. * Gelecek nesilleri eğiten insanlar bile beyin efsaneleriyle ayartılabiliyorsa

Yıl sona ererken, sinirbilimde 2018 yılında yaşanan gelişmeleri özetledik. Önemli başlıklarımız arasında kahvenin beyni koruyucu etkileri, ketamin ile depresyon tedavisi, tıbbi marihuana, beyin-bağırsak ilişkisi ve yeni keşfedilen kuşburnu nöronları gibi konular vardı. Keyifli Dinlemeler...

Bu hafta #MuhabbetTeori 'ne Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Görevlisi ve ODTÜ Parlar Vakfı 20018 Araştırma Teşfik ödülü sahibi Can Kozçaz'ı konuk oldu. Kendisiyle birlikte aşağıdaki konular üzerinde bir sohbet gerçekleştirdik: Sicim Teorisi nedir? Sicim Teorisi neden ortaya çıkmıştır? Sicim Teorisi için gözlemsel veya deneysel kanıt bulmak mümkün müdür? Sicim Teorisini Matematik mi ayakta tutuyor? Keyifli Dinlemeler..  

94.9 Açık Radyo‘da başladığımız Beyninizden Geçen Her Şey programında son günlerin popüler konularından biri olan “kadın beyni ile erkek beyni arasında fark var mı?”sorusu üzerine konuştuk. Kadın ve erkek nedir? Kadın ve erkek beyni arasında ne gibi anatomik farklılıklar var? Kadın ve erkek beyni arasındaki farkların sebebi nedir? Kadın ve erkek beyni arasındaki farkları yaratan doğadan çok toplum olabilir mi? Keyifli dinlemeler...

“NöroBlog: Beyninizden Geçen Her Şey” artık 94.9 frekansında Açık Radyo‘da! 20 Kasım’daki ilk programımızda hem Açık Radyo dinleyicilerine kendimizi tanıttık, hem de önümüzdeki haftalarda programımızda hangi konulardan bahsedeceğimizi anlattık. NöroBlog ekibinden Onur Arpat ve Taner Yılmaz‘ın gerçekleştirecekleri programda iki haftada bir Salı günleri saat 16:00’da sinirbilim üzerine konuşulacak. Keyifli Dinlemeler...

#MuhabbetTeorisi 135.Bölümünde konumuğumuz Dr.Çağrı Yalgın ile birlikte şunları konuştuk: Milli Uzay Ajansımız kuruldu! PsychENCODE projesi nedir? CRISPIR nedir? Uygulamaları ve muhtemel tehlikeler nelerdir? Keyifli Dinlemeler..  

Haberler: Türkiye Uzay Ajansı resmen kuruldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı olarak Ankara merkezli kurulan ajans ulusal uzay programının hazırlanması ve yürütülmesinden sorumlu olacak. MIT’li araştırmacılar 3 boyutlu yazıcıyla çıkarılabilen akıllı hap ürettiler. Midede bir aya kadar ilaç salımı ve sıcaklık ölçümü yapabilen hap, bluetooth aracılığıyla telefonla bağlantı kurabiliyor. https://futurism.com/smart-pill-3d-printed-bluetooth Antik mısır koçanlarını inceleyen bilim insanları, bilinen en eski bitki virüsünü keşfettiler. Araştırmacılar 1000 yıllık virüsün hemen hemen eksiksiz 3 RNA’sını elde ettiler. http://www.sci-news.com/archaeology/oldest-known-plant-virus-06718.html Texas’taki McDonald gözlemevindeki araştırmacılar eski bir galaksinin karanlık maddeyle dolup taştığını keşfetti. Bu gözlem, galaksilerin karanlık madde yükünü zaman içerisinde artırdığı teorisiyle çelişiyor. https://futurism.com/dark-matter-ancient-galaxy Kültür çalışmalarıyla bilime katkı sağlayan, değerli bilim in

Açık Bilim Power FM'in düzenlediği 1. Power Podcast Festivali'nin konuğuydu! 8 Aralık 2018'de Türkiye'de bir ilki gerçekleştirilen fevkalade etkinlikte hem Açık Bilim'i anlattık, hem de sonunda ufak bir münazara gerçekleştirdik... Ekipten Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve Kübra Karacan'ın katıldıkları festivale gelemeyenler için orada konuşulanları sizlere aktarıyoruz.

Sesli Öyküler serimizin birinci sezonunu, Brian Aldiss‘ın unutulmaz öyküsü Yazlık Süper Oyuncaklar (Supertoys Last All Summer Long) ile noktalıyoruz. Usta yazarın 1968’de kaleme aldığı öykü, 2001 yılında Steven Spielberg tarafından Artificial Intelligence: AI (Yapay Zeka) ismiyle sinemaya da uyarlanmış ve büyük beğeni toplamıştı. Kalabalık ve distopik bir gelecekte, ailelerin çocuk sahibi olması özel izne bağlanmıştır ve çocuk özlemi çekenler için son teknoloji ürünü sentetik çocuk robotlar geliştirilmiştir. David de bu sentetik çocuklardan biridir. Ancak Swinton ailesi, aylık çocuk piyangosunu kazanıp da çocuk yapma hakkı elde edince David kendini boşluğa düşmüş hissedecektir. Yazlık Süper Oyuncaklar, bir çocuk robotun gözünden insanlığın geleceğine dokunaklı bir pencere aralıyor. Gelecek sezonlarda görüşmek dileğiyle, iyi dinlemeler… Çeviri: Sinan İpek Seslendirenler: Varlık Ergen, Eflatun, Meleksu ve Ulaş Ali

Haberler: Görünüşe göre hâlâ ders almıyoruz ve 2018 yılı gezegenimiz için kötü geçti. Raporlar, fosil yakıtlara bağlı karbondioksit emisyonunun 2018 yılında %2,7 arttığını ortaya koydu. https://www.sciencenews.org/article/global-carbon-dioxide-emissions-will-hit-record-high-2018?tgt=nr Rahim organının bebek gelişimi dışında bir de hafızayla ilişkili olduğu anlaşıldı. Endokrinoloji dergisinde yayımlanan araştırma, rahimleri çıkarılan farelerin hafıza problemleri yaşadığını ortaya koyuyor. https://www.sciencenews.org/article/uterus-may-play-role-memory Sıtmayı önleyen ilaçta sona yaklaşılmış olabilir. Sıtma semptomlarını engellemek yerine parazit yerleşimini engelleyen kimyasal, paraziti ömür çevriminin erken döneminde hedefleyerek sorunu kökünden çözmeyi amaçlıyor. https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181206141227.htm “Cihaz ısınması” problem olmaktan çıkabilir. Purdue üniversitesinden araştırmacılar yüksek sıcaklıklarda kayıpsız elektrik iletimini mümkün kulan bir organik plastik keşfettiler

Yeryüzündeki yaşamın ilk öncüleri, iki temel problemi çözmek zorundaydılar: Hayatta kalmak ve üremek. Çevresel değişimlere adapte olup başarılı bir şekilde hayatta kalan türler, bulundukları çevrede kendilerine hayatta kalma avantajı sağlayan şeyleri gelecek nesillere aktarmak zorundaydı. Bu noktada da üremek, neslin devamlılığı için hayatta kalmayı tamamlayıcı bir unsur olarak, evrimsel sürecin temel gereksinimlerinden birisi haline gelmiştir. Bu yayınımızda, cinsiyetlerin evrimsel süreçte ortaya çıkış serüveni ve insanda embriyolojik süreçte cinsiyetlerin nasıl belirlendiği üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler….

#MuhabbetTeorisi 134.Bölümünde Dr. Çağrı Yalgın'ı konuk ettik. Yeni çıkan kitabı "Onlar Finli Değil Fin!" üzerine şunları konuştuk. Finlerle Türkler akraba mı? Peremeç çiğ börek mi? Tüm tarihler programımızda! Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 19. bölümünde, Uygulama Sen adlı öyküsüyle üretken yazarlarımızdan Aşkın Güngör var. Bilimkurgu Kulübü Kısa 195Öykü Yarışması’nda üçüncülük elde eden öykü, bir cep telefonu uygulamasının yol açtığı felaketi anlatıyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Haberler: Fotosentezde rol alan D1 ve D2 proteinleri üzerinde çalışan araştırmacılara göre fotosentez 3.5 milyar yıl önce başladı. Yani oksijen daha önce düşünülenden 1 milyar yıl önce sahneye çıkmış.  Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181127131552.htm Danimarkalı araştırmacılar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu riskini artıran geni buldular. Genetik faktörlerin %75 risk yarattığı bozukluk için önemli bir bulgu. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128115024.htm Farelerin hipokampüsündeki konum hücrelerine bakılarak nereye gidebileceği önceden tespit edilebildi. Konum hücrelerinin keşfi 2014’te araştırmacılarına Nobel Tıp Ödülü kazandırmıştı.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128114932.htm Bugüne kadar bilinenlerden çok farklı bir şekilde gelişen süpernova patlaması gözlendi. Hawai Üniversiteli araştırmacılara göre süpernova fenomeni düşündüğümüzden daha gizemli olabilir. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/1811

Bilimfili Podcastin 9. bölümünde tekrar karşınızdayız. Birçok insan gençliğinden itibaren süt sindirebilme becerisini kaybeder. Ancak, milyonlarca yıl önce sığırların evcilleştirilmesinin ardından, Avrupa ve Afrika’daki çeşitli insan toplulukları; sütü, yetişkinliklerinde de sindirmeye devam etmelerine sebep olan mutasyonlara maruz kalmışlardı. Genetik çalışmalar; bu mutasyonlar arasında çok güçlü seçilimler gerçekleştiğini, böylelikle de bu mutasyonların tamamen faydalı hale gelebildiklerini de ortaya koyuyor. Biz de bu bölümde, kavramsal düzeyde çok sık kavrayış yanılgılarının bulunduğu mutasyon konusunu; mutasyonun biyolojik bir kavram olarak ne anlama geldiği, genetik bilimine dahil olduğu tarihsel süreci, mutasyon türleri ve mutasyonların evrimsel sürece katkısı gibi başlıklar etrafında ele aldık. Yeni sezonda bazı değişiklikler de yaptık. Okurlarımızın ve izleyicilerimizin isteği üzerine artık yayınlarımızda bazı kitap tavsiyelerine de yer vereceğiz. Bu bölümde Domingo Yayınevi'nden çıkan "Güzel dedi

“Livecorp Yaşam Enstitüsü. Sizi ölümsüz kılar.“ Sesli Öyküler serimizin 18. bölümünde, Ölümsüzlük Çekilişi adlı öyküsüyle Morpheus var. Öteden beri zenginlere ölümsüzlük hizmeti veren LiveCorp şirketi, hükümetten aldığı onayın ardından piyasasını genişletmek adına hizmetlerini sıradan insanlara da açma yoluna gitmiştir. Şirketin müşterilerinden biri de hayatının son demlerini yaşayan Bayan Sally olacaktır. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen28